Kính tặng thầy Hiệu trưởng Nguyễn Văn Tâm và cô Cẩm Tâm,

tặng tất cả bạn bè thân thương, và đặc biệt riêng tặng Nguyễn Hưng.

Bây giờ gần cuối năm, cái không khí mát lạnh nhè nhẹ đủ để cho các cô làm dáng với các áo len đủ màu. Giờ tan trường qua đã khá lâu nhưng vẫn lác đác vài học trò quanh quẩn đó đây. Tôi lặng lẽ đi thẳng vào cổng trường, rẽ trái lần mò xuống dãy lớp mà ngày xưa tôi đã chết lịm hàng giờ ở đó… Mọi vật đều đã thay đổi hết; tuy nhiên những dấu tích cũ vẫn còn đọng lại đong đưa trong ký ức nhỏ nhoi của tôi. Đảo mắt nhìn một vòng lớp học, vẫn những bàn ghế san sát cũ kỹ. Mắt tôi dừng lại ỡ dãy giữa và hàng ghế thứ ba. Hình ảnh một cô bé có hai đuôi tóc với mấy cái nơ trắng vàng xanh đỏ trên đầu đang gục trên bàn sướt mướt, nức nở vì bài thi bị dưới điểm trung bình…

Đối với học sinh, không có nỗi thống khổ nào bằng điểm thấp phải thi lại. Bao kỳ vọng của ba mẹ, cùng với sự cố gắng, cố gắng vô cùng của em đó, cô giáo có biết không? Cô Cẩm Tâm ơi, cô có biết những lời vàng ngọc của cô ban cho những học trò mà cô hằng thưong yêu quý mến? Có thầy cô nào không mong học trò mình giỏi? Vâng, chính em cũng rất muốn làm học trò giỏi, cũng chính vì thế em đã ngất xỉu trong lớp vì bài “quỹ tích” mà cô đã nhắc đi nhắc lại với học trò mình: “Quỹ tích là bài then chốt cho năm lớp Tám, đừng để vắng mặt…” Em ngất xỉu không vì lo sợ bài quỹ tích, mà do sự số gắng vô cùng của em, vì em đang bệnh, nóng sốt mấy ngày rồi nhưng không dám nghỉ vì cô dặn dò như vậy nên em muốn được “nghe lời cô em ngoan”. Nhưng than ôi! ngay giờ cao điểm nhất, cô giáo đang thao thao với bài giảng bỗng dưng tôi thấy hai, ba cô giáo… rồi bỗng dưng lớp học nghiêng ngả. Đầu óc vốn sẵn tăm tối giờ lại càng tối tăm hơn! Tôi chớp mắt cố trấn tĩnh lại nhưng mắt hoa lên, người nóng ran như muốn đốt cháy bài quỹ tích của cô giáo. Tôi không chống lại được nữa và gục đầu xuống bàn không biết chuyện gì đã xảy ra…

Bài quỹ tích đã trở thành quỷ ma theo đuổi tôi qua năm lớp Chín. Có thầy cô nào không muốn học trò mình giỏi, có ba mẹ nào không đặt ít nhiều kỳ vọng nơi con cái? Và tôi, chính tôi đó, muốn đáp lại sự thương yêu của thầy cô và kỳ vọng của ba mẹ nên đã cố gắng vượt ra khỏi sức khỏe cho phép… Thế mà cuối cùng… Lời cuối mà cô giáo đã ban tặng cho tôi cuối năm “em phải thi lại vì dưới điểm trung bình”, thật sự mà nói, đã làm tôi tối tăm mày mặt, thấy “đất trời như bãi tha ma"... Vì nỗi thống khổ đó đã đè nặng trên hai vai gầy, con bé đã nấc lên thành tiếng. Chỉ vì thiếu có nửa điểm thôi cô giáo ơi, sao không tội nghiệp cho em! Nước mắt tôi ứa ra, tôi trách móc vu vơ. Chỉ có nửa điểm thôi sao không rộng rãi nhích lên một chút, sao không nhìn được sự cố gắng và nỗ lực của em hở cô, và còn biết bao nhiêu cái sao nữa trong đầu... cũng như sao cô chỉ nhìn thấy em với nơ xanh nơ đỏ trên đầu, sao cô chỉ nhìn thấy em với dây đồng hồ mỗi ngày thay đổi khác nhau? Có lẽ dưới mắt nhìn của cô giáo tôi chỉ là đứa thích se sua chưng diện hơn là thích học hành, thích trau chuốt dáng vóc hơn là chăm lo sách vở. Cô ơi, học trò cô thích làm dáng nhưng cũng thích học nữa, chỉ điệu điệu chút thôi chứ đâu có "làm học trò nhưng không sách cầm tay, có tâm sự đi nói cùng cây cỏ" đâu cô?... Tự an ủi để cố nén cơn xúc động, chờ bạn bè ra về tôi gục đầu xuống bàn và nức nở khóc...

Bỗng dưng có tiếng động gần gũi làm con bé sợ hãi. Hình như có kẻ phát hiện ra người khóc! Tôi nhớ thật rõ cái cảm giác sợ sệt pha lẫn xấu hổ. Tôi cảm nhận được dường như ai đó đã đến thật gần và sát bên tôi dù họ cố gắng giữ một sự im lặng để không làm tôi giật mình. Tôi cảm nhận được cái dãy ghế tôi đang ngồi dường như nặng thêm một chút, dù cái ghế không hề nhúc nhích. Tôi nhanh chóng ngưng khóc, lo lắng chờ đợi chuyện gì sẽ xảy ra để đối phó... Nhưng không, im lặng thật là im lặng. Trong khoảnh khắc, một giọng nói thật trong, nhỏ nhẹ và đầm ấm "đừng khóc nữa, nín đi..." Tôi thật nhẹ nhõm thả lỏng tâm trạng vì từ giọng nói cho tôi một cảm nhận đó không phải là người xấu như tôi đang nghĩ. Tôi không biết là ai, nhưng giọng nói đã đem lại cho tôi một sự ấm áp trong tâm hồn. Tôi cảm nhận được sự ấm áp đó dù người ấy ngồi xa tôi có một khoảng cách tối thiểu. "Thôi, đừng khóc nữa, đừng buồn nữa! Hãy đi về đi...", tôi không ngẩng đầu lên, nhưng tôi biết anh ta thật lúng túng và vụng về, cái lúng túng đầy thân tình, cái vụng về đầy thiết tha. Giọng nói thật nhẹ nhàng nhưng mang sức nặng ngàn cân đã làm nước mắt tôi ứa ra trở lại, nhưng giọt nước mắt này không phải từ bài thi ít điểm hay sự sợ hãi phải thi lại nữa, mà là nước mắt của cả một sự cảm kích vô cùng quí giá nơi tôi. Tôi rất muốn ngẩng mặt lên dù không nói được gì, chỉ nhìn người đó một cái thôi để thay lời cám ơn, cũng không dám. Tôi vụng về và lúng túng hơn cả anh ta nữa là khác... Một cái nhìn hé mắt chưa đủ nói lên lời cảm ơn... Ngay lúc đó tôi chỉ có thể làm được như thế, chỉ dám hé mắt xem ai mà can đảm thế. Mới nửa con mắt mở ra đã chạm phải đôi mắt thật hiền lành và đầy nhân ái của lòng người tha thiết nhìn tôi, ánh mắt thật buồn làm tôi khó quên. Qua đôi mắt đó, tôi biết người ấy muốn nói gì. Tôi vội vàng tránh né và tiếp tục gục đầu xuống bàn lẩn trốn. Phải chi lúc đó tôi cũng can đảm một chút như anh ta đã can đảm đến bên tôi, cứ mạnh dạn ngẩng mặt lên, thì lúc đó bốn mắt nhìn nhau cũng có thể "tinh tú quay cuồng" chứ làm gì đến nỗi học chung trường mà rồi mỗi người đi một con đường...

Với "ơn sâu nghĩa nặng"... tôi mang trong lòng cùng với sự rụt rè nhút nhát của đứa con gái, tôi chỉ muốn tìm một cơ hội để "ơn đền nghĩa trả" thôi. Cả một niên học, đường quanh lối co tôi cứ tìm hoài như một sự đuổi bắt, mà vẫn không có một cơ hội. Tôi tự trách hắn hẹp hòi, tôi tự trách mình nhút nhát, nhưng sự nhút nhát đáng được tha thứ, còn sự hẹp hòi của hắn thì tôi không thể bỏ qua! Sao mang đến một chút ngọt ngào chia sẻ, một chút ưu ái của cảm thông để rồi quay lưng không một lần, đúng là phải nói không một lần đoái hoài hay thương tưởng... Tôi buồn biết bao nhưng tôi không làm gì được, chỉ biết đứng xa xa nhìn người ta lúc nào cũng huyên thuyên cười cười nói nói với mọi người rất là khả ái, rất là thân tình, rất là vô tư... sao với tôi một lần cũng không có, "như năm tháng vô tình, mà lòng người cũng vô tình", để rồi "màu trắng thành màu đen". Rồi những hờn giận vu vơ, những ghen ghét vô cớ, những tự ái ngu ngơ khờ khạo cùng với niềm kiêu hãnh theo bản năng mà tôi có… Và rồi tôi không thể bỏ qua được cho hắn, nên tôi đã cúi đầu. Niềm kiêu hãnh nào đã làm cho tôi ngoảnh mặt, khi mà lòng người quá vô tình cho những hờn giận vu vơ, những hờn ghen mơ hồ đã vụt bay… Một chút vấn vương trong lòng, tôi đón nhận một tình cảm khác, cũng rất thân thiện, cũng rất khả ái làm tôi bâng khuâng ngỡ ngàng, giống như là "đứng giữa đôi dòng nước, chọn lấy một dòng hay để nước cuốn trôi”. Một chút vấn vương trong lòng, tôi đã chọn một dòng cho tình đâm ngã rẽ. Thôi thì mình học chung trường nhưng không đi chung một con đường, mà đời thì nhiều ngõ ngách nên đời đâm nhánh rẽ…

Theo ngày tháng trôi qua, tôi dung dăng dung dẻ tung tăng chân sáo trên con đường mà tôi đã chọn. Đúng hay sai??? Để rồi một ngày một tai nạn thật lớn phủ xuống đầu tôi như một trái bom nổ chậm trong gia đình tôi, một tai nạn thảm sầu đã đè bẹp cuộc đời tôi từ đó! Tôi phải từ bỏ tất cả, trường lớp, sách vở, học đường, cô thầy và bạn bè. Tôi không được cắp sách đến trường trong muôn vàn yêu thương, đó là một sự mất mát lớn đối với tuổi học trò. Tôi đau đớn vô cùng tận, tưởng như có thể chết được tôi cũng sẽ chết. Tôi thèm một giọng nói thật thiết tha như tự thủa nào, tôi thèm một tấm lòng nhân ái như ngày nào đã biết chia sẻ và cảm thông với nỗi thống khổ của tôi. Tôi không có được và không bao giờ có nữa, để rồi tôi ôm một giấc mơ của một thời niên thiếu bước vào đời theo vận mệnh nổi trôi của cuộc đời và cuộc sống với những mất mát lớn lao mà tôi không tài nào tìm lại được! Tôi không có thời gian để chuẩn bị gì cả, tôi chưa kịp nhìn đời bằng màu xanh hay màu hồng mà đã thấy bóng tối bao trùm. Tôi đơn độc chới với vào đời với cái tuổi mười bảy. Hành trang tôi có là nỗi nhục hình mà tôi đang cưu mang. Tôi mím môi thật chặt để nuốt những giọt nước mắt chảy ngược vào lòng, chôn thật sâu trong tận cùng nơi thâm sâu hiểm hóc của đời tôi mà tôi nghĩ rằng không thể nào, không thể nào ngóc lên được. Với tuổi mười bảy, tôi chống chỏi với cuộc đời đầy những điêu ngoa dối trá và hèn nhát. Tôi đơn độc nuôi con mà không cảm nhận được tình mẫu tử chút nào. Tôi chăm sóc đứa trẻ sơ sinh cũng như đang chăm sóc con búp bê mà tôi đã chơi hồi nhỏ, thích thì tôi chơi, không thích thì không làm gì hết. Thật đau đớn quá, phải không?...

Thế rồi con tôi lớn dần theo thời gian. Mối liên hệ vô hình mà Thượng đế đã ban cho mọi loài động vật trên đời không riêng gì con người, đó là tình mẫu tử… Tôi từ từ lĩnh hội được thế nào là lòng mẹ, một thứ tình cảm mà không thể ví như “dòng suối hiền ngọt ngào” vì nó chưa đủ, hay đến “bao la như biển Thái Bình rạt rào” cũng chưa đủ, một thứ tình cảm vô hình vô giá mà tôi nghĩ người mẹ nào cũng phải có vì đó là ân sủng mà Thượng đế đã ban cho đàn bà trên đời. Từ đó, tôi lĩnh hội để thấy tôi cần phải làm gì cho mình và cho con. Tôi gột rửa những gì tôi cho là xấu xa (chưa chắc đã xấu xa)… Một lần nữa, tôi vươn vai giống như Phù Đổng, từ bóng tối bao trùm của cuộc đời, tôi tự đi tìm ánh sáng cho mình. Tôi chuẩn bị hai chân thật vững vàng, tôi chuẩn bị cho tâm hồn không run rẩy. Tôi muốn làm một cái gì đó giống như “là măng non, thành thép mới, khi đáp lời thì quả đất lung lay”. Tôi không muốn hèn mọn như loài cỏ dại, tôi không muốn nhút nhát như loài giun dế lủi xuống đất để mà ẩn nấp. Tôi muốn đòi lại những gì mà tôi đã mất, tôi sẽ từ từ lấy lại nó từng món từng món một trong cuộc đời này. Cái mà tôi muốn đòi lại là tuổi xuân, cái mà tôi muốn lấy lại trước hết là tuổi trẻ. Hãy nhanh lên không kịp nữa! “Trả lại tôi là tuổi trẻ hôm nay…”, đó là một bài hát quen thuộc mà tôi rất yêu thích. Tuổi trẻ tôi là xung quanh là bạn bè cùng vỗ tay hát to “trả lại tôi là tuổi trẻ yên vui…”, mà mỗi lần hát là tôi hăng say đến nỗi thầy Hiệu trưởng Tâm lúc nào cũng nhìn tôi cười và gật gật đầu như đồng ý, như khuyến khích tôi hãy cất cao giọng hát và hát thật to hơn nữa. Có lẽ chính thầy cũng đang tìm lại tuổi trẻ, đúng không thưa thầy kính yêu. Những đứa con tinh thần đã đem lại vẻ vang cho trường, đem lại hãnh diện cho thầy với anh dũng chiến thắng trong Trại Hè Vũng Tàu toàn quốc năm ấy, chắc thầy chưa quên Minh Nguyệt “Lia Thia”, Tuyết “Ù”, và Tuyết Nhung hở thầy? Thầy thương những đứa học trò này đã hy sinh quá nhiều công sức, nhất là em được thầy thương nhất. Sau những cố gắng ở Trại Hè, thấy em về đến trường ngã gục thều thào không ra tiếng nữa, chỉ ra dấu thôi, chắc thầy thương lắm nên thầy đã cho em nghỉ ở nhà 3 ngày. Nhưng thưa thầy, em không thể thiếu trường lớp khi mà em yêu trường em với bao bạn thân và thầy cô giáo hiền như yêu quê hương, cắp sách đến trường trong muôn vàn yêu thương nên em đã không nghỉ học. Em không thể thiếu nào bàn nào ghế, nào sách nào vở, nào bạn bè và thầy cô yêu mến, nên em đã không thể ở nhà như thầy đã cho phép…

Ngần ấy thứ nói lên lòng nhiệt tình, sự hăng say của tuổi trẻ gắn bó với học đường nên tôi không thể và càng không thể mất nó được vì bước chân đầu tiên tôi dẫm lên đó là học đường… Tôi bước vào nghề gõ đầu trẻ bởi vì tôi yêu từng viên phấn trắng, tôi thương từng tấm bảng đen, tôi thương những cặp mắt no tròn nhìn lên thầy cô mà hâm mộ người đang truyền đạt những tinh hoa của đất nước, của cuộc đời, cuộc sống cho mình. Bước đầu tiên tôi trở lại với học đường dù không được như xưa nhưng ít ra tôi cũng tìm được sự vui tươi của tuổi trẻ…

Thời thế và thời cuộc đổi thay liên tục làm cho cuộc sống không được yên ổn, phải bôn ba theo vận mệnh nổi trôi của đất nước, không riêng gì tôi mà hầu như ai cũng ngụp lặn theo thời vận. Thân tôi ba chìm bảy nổi chín lênh đênh, để rồi phải chấp nhận một đất nước thứ hai mà gọi là quê hương, thật ra chỉ là nơi nương tựa, chứ quê hương trong tôi chỉ có một mà thôi và không có gì có thể thay thế được. Ở nơi đây, tôi xây dựng một cuộc sống bằng sự chững chạc và già dặn hơn, cố giữ thăng bằng cho cuộc sống dù những thăng trầm của cuộc đời lúc nào cũng hăm he đe dọa. Tôi cố gắng gìn giữ và bảo vệ hạnh phúc của mình đang có… Nhưng đời không như là ước mơ… Ngày xưa, tôi “đã có biết mấy giấc mơ, một thời niên thiếu trông chờ”… mà vẫn không có được thì thử hỏi cuộc đời trôi nổi theo cuộc sống, mà cuộc sống cũng như những nốt nhạc thăng hoa lúc cao lúc thấp trầm bổng đong đưa. Mơ ước của con người cũng đong đưa theo, bấp bênh khó thành tựu được. Thôi thì bàn tay năm ngón buông ra phó thác… hay nắm giữ để niềm mơ ước được hình thành…

Võ Thị Minh Nguyệt

(Khóa 7)

Xem tiếp

Mục lục