Đời quạnh hiu

Nơi ký ức là người bạn cuối cùng

Trong góc nhỏ của thành phố, có một nơi thời gian như ngưng đọng – viện dưỡng lão. Ở đó, những con người từng là cha mẹ, thầy cô, người thợ… giờ chỉ còn là những con số phòng, lặng lẽ sống giữa bốn bức tường trắng, chờ một cuộc gọi, một cái ôm, hay chỉ một ánh nhìn ấm áp. Cô đơn tuổi già không chỉ vì thiếu người bên cạnh, mà vì khoảnh khắc chẳng còn ai nhớ họ là ai. Thỉnh thoảng, nụ cười của cô điều dưỡng trẻ hay giai điệu xưa phát ra từ chiếc radio cũ lại sáng lên như ngọn nến le lói trong đêm, nhắc nhở rằng: yêu thương đừng để quá muộn.

Chiếc ghế bên khung cửa

Bà Tâm ngồi trên chiếc ghế gỗ cũ kỹ, sát cửa sổ tầng hai của viện dưỡng lão Hoa Mai. Chỗ ngồi ấy chẳng ai giành, vì nó không nhìn ra vườn hoa rực rỡ như những cửa sổ khác, mà chỉ đối diện bức tường xám, lạnh lẽo của tòa nhà bên cạnh. Nhưng với bà, đó lại là chốn duy nhất để trốn khỏi những câu hỏi lặp đi lặp lại ngày này qua ngày khác: “Hôm nay bà ăn có ngon không?”, “Bà có thấy mệt không?”, “Con cháu đã đến thăm bà chưa?”

Bà Tâm vốn không thích nói dối, nhưng mỗi lần nói thật lại khiến người ta ngại ngần, thương hại. Thế nên, bà chọn cách im lặng.

Mỗi buổi chiều, bà ngồi đó, đôi tay gầy guộc đặt trên lòng, ánh mắt lặng lẽ xuyên qua bức tường xám. Bà không thật sự nhìn vào nó, mà nhìn vào miền ký ức – nơi quá khứ ùa về như cơn gió thu, khẽ khàng mà dai dẳng.

Những mảnh ký ức

Có lần, bà nhớ lại ngày cưới. Ông Tư – chồng bà – cười rạng rỡ, nắm chặt tay bà bước qua cổng làng. Chiếc áo dài trắng khẽ phất trong gió, bàn tay run run vì hồi hộp. Dân làng xúm lại xem, ai nấy đều tấm tắc: “Con Tâm lấy được ông Tư là phúc ba đời!” Ông hiền lành, chăm chỉ, lại có tài làm thơ. Những vần thơ ông viết tặng, bà vẫn cất kỹ trong chiếc hộp gỗ nhỏ dưới gối. Nhưng giờ đây, chẳng còn ai đọc chúng nữa. Ông đã đi xa mười năm.

Con trai bà, từ ngày sang Mỹ, chỉ gọi về mỗi dịp Tết, vội vã như người đang chạy qua một khúc ngõ hẹp:

“Má khỏe không? Con bận quá, để lần sau nói chuyện dài hơn nha!”

Lần sau. Hai tiếng ấy dài tựa mùa đông bất tận.

Bà Tâm không trách con. Bà hiểu, cuộc sống xô bồ cuốn người ta đi như dòng nước xoáy cuốn chiếc lá. Nhưng hiểu, không có nghĩa là nỗi buồn trong lòng vơi đi.

Bông hoa cúc giữa mùa đông

Một chiều nọ, khi ánh hoàng hôn trải bạc lên mái tóc bà, một bóng dáng trẻ xuất hiện dưới sân, tay ôm bó cúc vàng tươi. Cô gái ngập ngừng hỏi y tá:

“Cho cháu hỏi… bà Tâm có ở đây không ạ?”

Âm thanh quen thuộc ấy khiến tim bà thổn thức. Người ấy là ai?

Khi cánh cửa mở ra, bà nhận ra ngay – Hạnh, con gái người hàng xóm cũ. Cô bé ngày nào bà vẫn thường kể chuyện cổ tích, dúi cho chiếc bánh đậu xanh. Hạnh mỉm cười, đôi mắt hoe đỏ:

“Con nghe mẹ kể, nên tìm đến thăm bà. Con nhớ lắm… những chiều bà kể chuyện Thạch Sanh.”

Bà Tâm lặng im, chỉ khẽ siết chặt bàn tay cô gái. Hơi ấm ấy không đến từ nghĩa vụ, mà từ tấm lòng chân thành – một bông hoa cúc nở giữa mùa đông giá lạnh.

Người nhớ tên ta

Từ đó, mỗi tuần Hạnh đều ghé thăm, mang theo sách, hoa, và cả những câu chuyện nhỏ. Bà Tâm bắt đầu cười nhiều hơn, ăn ngon miệng hơn, thậm chí còn lật lại những bài thơ cũ của ông Tư để đọc thành tiếng.

Chiếc ghế bên cửa sổ vẫn ở đó, nhưng không còn lạnh lẽo. Có khi Hạnh ngồi cạnh, có khi bà lặng lẽ viết vào cuốn nhật ký mỏng:

“Hôm nay trời nắng. Có người nhớ tên ta. Có người gọi ta không phải vì trách nhiệm. Ta vẫn thuộc về thế giới này.”

Một buổi chiều cuối thu

Viện dưỡng lão chìm trong tĩnh lặng. Lá vàng lả tả rơi xuống sân, gió heo may khẽ luồn qua khe cửa mang theo mùi đất ẩm và dư âm của thời gian phai nhạt.

Bà Tâm ngồi trên chiếc ghế quen thuộc, đôi tay run rẩy nâng niu một bức thư nhỏ – bài thơ cuối cùng của ông Tư, vừa tìm thấy trong chiếc hộp gỗ đã mối mọt:

“Nếu một mai em ngồi bên cửa,

Nhớ anh qua bóng nắng nghiêng chiều,

Xin đừng khóc – vì đời vẫn đẹp,

Dù mình xa, lòng vẫn có nhau.”

Một nụ cười nở trên môi bà. Không dành cho ai, mà cho chính những năm tháng đã qua – cho tình yêu từng có, cho mất mát từng chịu đựng, và cho hạnh phúc giản dị khi vẫn còn ai đó nhớ đến mình.

Hôm ấy, Hạnh đến muộn. Khi cô bước vào, bà Tâm đã thiếp đi trong giấc ngủ yên bình, gương mặt thanh thản như đang mơ về miền ký ức xa xôi. Trên bàn, bức thư vẫn còn mở, bên cạnh là đóa cúc trắng tinh khôi.

Ngoài sân, ánh hoàng hôn len qua tán lá, rắc những vệt sáng dài trên nền đất. Một chiếc lá vàng khẽ xoay tròn rồi đáp xuống chiếc ghế trống bên cửa sổ – như lời thì thầm của thời gian: có người vừa rời xa, nhưng ký ức vẫn ở lại.

Lời tựa cuốn nhật ký – Hạnh

Tôi tìm thấy cuốn sổ tay này trong ngăn kéo nhỏ cạnh giường bà Tâm, vào một buổi chiều thu. Bà đã ra đi nhẹ nhàng như cách bà sống – lặng lẽ, khiêm nhường, để lại sau lưng một trời thương nhớ.

Cuốn sổ bìa nâu đã phai màu thời gian, những trang giấy ố vàng thoang thoảng mùi ký ức. Nét chữ run rẩy, nhưng chứa đựng cả một đời người. Bà không phải nhân vật lịch sử, chẳng có thành tích lẫy lừng. Bà chỉ là một người phụ nữ bình thường với một trái tim phi thường – trái tim biết yêu, biết nhớ, biết đau, và biết tha thứ.

Tôi – cô bé ngày xưa được bà cho bánh đậu xanh, được nghe kể chuyện cổ tích – xin giữ lại cuốn sổ này như một báu vật. Nhưng tôi cũng muốn chia sẻ cùng bạn, để bạn hiểu rằng:

Mỗi cuộc đời đều là một câu chuyện đáng kể.

Mỗi trái tim đều xứng đáng được lắng nghe.

Nếu bạn đang đọc những dòng này, xin hãy dành một phút nghĩ về ông bà mình, hay một cụ già nào đó bạn từng gặp. Hãy đến thăm, hãy lắng nghe. Bởi biết đâu, đâu đó có một chiếc ghế bên cửa sổ vẫn đang chờ bạn ngồi xuống.

Nhật ký bà Tâm

3/9

Chiều âm u. Tôi lại ngồi bên cửa sổ – nơi chỉ có bức tường xám làm bạn. Ở đây, tôi không phải giả vờ vui, không cần trả lời những câu hỏi quen thuộc. Tôi được là chính mình – một bà già hay nhớ, hay thương, hay nghĩ về quá khứ.

10/9

Hạnh đến thăm! Con bé hàng xóm ngày nào tôi từng dạy học. Nó mang theo hoa cúc trắng và nụ cười ấm áp. Lâu lắm rồi, tôi mới thấy mình còn là “cô Tâm” của một thời, chứ không chỉ là “bà cụ phòng 207”.

17/9

Hạnh hứa sẽ đến mỗi tuần. Tôi bắt đầu mong chờ những buổi chiều thứ Bảy. Tôi đem những bài thơ cũ của ông Tư ra đọc lại. Có bài nhớ nguyên vẹn, có bài chỉ còn vài câu. Nhưng từng con chữ như đánh thức ký ức ngủ quên.

24/9

Tìm thấy bài thơ cuối cùng ông viết cho tôi. Giấy đã ố vàng, mực phai mờ. Đọc lên, nghe như tiếng ông vọng về: “Xin đừng khóc – vì đời vẫn đẹp…”

1/10

Hôm nay tôi mệt, nhưng lòng lại thanh thản lạ. Tôi viết những dòng cuối này, không phải để than thở, mà để cảm ơn. Cảm ơn vì tôi đã từng được yêu, được nhớ, và được sống lại những ngày đẹp nhất – nhờ một cô gái mang hoa cúc đến. Nếu mai này chiếc ghế bên cửa sổ vắng bóng tôi, mong ai đó sẽ nhớ rằng: nơi ấy từng có một người đàn bà ngồi chờ nắng, chờ hoa, chờ một tiếng gọi thân thương…

Lời tiễn – Hạnh

Tôi khép lại cuốn nhật ký trong buổi chiều chớm đông. Ngoài kia, gió se se thổi qua khung cửa, lá vàng rơi trên chiếc ghế nơi bà vẫn thường ngồi. Giờ đây, ghế đã vắng, nhưng tôi tin linh hồn bà vẫn ở đó – mỉm cười với ánh nắng, với hoa, và với những câu chuyện chưa bao giờ tắt.

Bà Tâm không còn nữa, nhưng ký ức của bà thì vẫn ở lại – trong từng trang giấy run rẩy, trong những vần thơ cũ của ông Tư, trong nụ cười bình yên mà bà để lại cho tôi. Với tôi, bà không chỉ là người hàng xóm của một thời tuổi thơ, mà còn là người dạy tôi hiểu rằng: được nhớ, được gọi tên, chính là một dạng hạnh phúc.

Tôi sẽ tiếp tục mang theo ký ức ấy, kể lại câu chuyện của bà, như thắp một ngọn nến nhỏ giữa mùa đông. Bởi khi còn có người nhớ, còn có người lắng nghe, thì bà Tâm vẫn chưa bao giờ thực sự rời xa.